nieuwsbriefcontacthomevolg ons op facebook
bewegen
Bewegen & actief zijn

Bewegen en actief zijn heeft vele voordelen:
- Sterkere spieren, sterkere botten, betere doorbloeding, aanmaak van nuttige hormonen en meer van dat soort fysieke aspecten.
- Bewegen werkt preventief en remmend bij zo ongeveer alle ouderdomskwalen (dementie, artrose, suikerziekte, nierfalen, reuma, hart- en vaatziekten, enz.).
- Bewegen heeft wetenschappelijk bewezen positieve invloed op het functioneren van de hersenen; daarom hebben bijvoorbeeld mensen met dementie en mensen met Parkinson extra baat bij bewegen.
- Voorkomend uit het vorige punt: bewegen heeft rechtstreeks invloed op gedrag van mensen.
- Niet bewegen leidt tot verveling, eenzaamheid en depressies.
- Bewegen en actief zijn is een bron voor sociaal contact en ontmoeting.
- Bewegen geeft energie!
Volgens recent uitgebrachte normen is daarom de richtlijn dat iedere volwassene en oudere minimaal 150 minuten per week matig intensief beweegt.

Ouderen in zijn algemeenheid, en bewoners van zorginstellingen in het bijzonder, bewegen veel te weinig, zo blijkt uit vele onderzoeken. Inactiviteit, versnelde fysieke achteruitgang, verhoogd risico op tal van ouderdomskwalen, verveling, lastig gedrag en eenzaamheid zijn onder andere het gevolg.

Hierbij onderscheidt DAZ een drietal vormen van bewegen:

  1. Functioneel bewegen; bewegen met een doel (aan- en uitkleden, ergens naartoe lopen, uitvoeren van ADL-handelingen, koffie inschenken, koken, tuinieren). 
  2. Therapeutisch bewegen; beweging in het kader van een behandelings- of revalidatietraject.
  3. Recreatief bewegen; beweging ter ontspanning.

Rond alle drie deze beweegvormen is nog veel vooruitgang te boeken. Zelfredzaamheid en de veranderingsprocessen ‘van overnemen naar begeleiden’ en ‘van risico mijden naar verantwoord risico’s nemen’ zijn hierbij van belang.

Plezier is in de ogen van DAZ de beste aanjager voor bewegen. Pas op dat bewegen ervaren wordt als 'therapie' of 'iets verplichts'.

De inspectie gezondheidszorg (IGZ) heeft 7 bouwstenen voor beweegbeleid van woonzorgcentra geformuleerd en neemt deze normen mee in haar inspecties. Persoonsgerichte zorg wordt steeds belangrijker bij de inspecties van de IGZ. Een op de persoon gericht beweeg- en activeringsplan hoort hierbij. 

DAZ is op vele manieren betrokken bij bewegen in de ouderenzorg. Wij helpen zorgorganisaties met het op een hoger plan brengen van hun beweegbeleid, ondersteunen bij de activiteiten die daaruit voortvloeien en begeleiden/coachen de benodigde cultuuromslag bij medewerkers, vrijwilligers en familie. Kortom, wij helpen met de implementatie van de IGZ-bouwstenen. Hiervoor verzorgen wij ook trainingen. Trainingen die wij verzorgen zijn onder andere:
- Familie en vrijwilligers betrekken bij bewegen en activeren
- Bewegingsgerichte zorg
- Gebruik van beweeg- en belevingstuinen
- Dementie voor docenten MBvO
Voor een overzicht van al onze trainingen, klik hier. Desgewenst ontwikkelen wij samen met opdrachtgevers nieuwe trainingen op basis van de vraag.

Het borgen en vasthouden van anders omgaan met bewegen binnen de ouderenzorg, vraagt constant om aandacht. Een collega in ieder team die hierop let, collega's aanspreekt en randvoorwaarden optimaliseert, is volgens ons een effectieve aanpak. Wij noemen dat werken met een 'aandachtsvelders bewegen en activeren'. Ook hiervoor hebben wij een training, klik voor meer informatie hier. Een dergelijke aandachtsvelder past goed bij organisaties die actief zijn met zelforganisatie.

Samen met het Kenniscentrum Sport (voorheen NISB) en LOC voeren wij het project 'Samen werken aan meer beweging en activering van uw bewoners en cliënten' uit. Hierbij  starten wij een met een quickscan beweegbeleid per woonzorglocatie.  Mede aan de hand van de uitkomsten van deze scan gaan wij op bruisbijeenkomsten met de hele 'locatiebevolking' in gesprek, oftewel bewoners, familie, vrijwilligers en beroepskrachten. Vervolgens begeleiden wij de uitvoering van de zelfgekozen speerpunten door middel van coaching en training.

Samen met Olga Commandeur hebben wij een uniek aanbod ontwikkeld om een goede start als woonzorgcentrum te maken, waarbij zowel een interne werkgroep getraind wordt, maar ook meteen een leuke startbijeenkomst wordt georganiseerd. Lees hier de flyer over dit aanbod.

DAZ heeft de afgelopen jaren meermaals het initiatief genomen voor landelijke beweegprojecten en heeft ook de projectleiding daarvan verzorgd. Nieuwe projecten zijn in voorbereiding. Enkele voorbeelden van dergelijke projecten zijn:
- het neerzetten van multifunctionele beweegtoestellen naast zorginstellingen en het stimuleren van het gebruik door meerdere doelgroepen. Voor het evaluatierapport, klik hier.
- het neerzetten en doorontwikkelen van interactieve SilverFit-toestellen in huiskamers en centra voor dagbesteding ten behoeve van mensen met dementie. Voor het evaluatierapport, klik hier.
- het neerzetten en doorontwikkelen van interactieve Sona-geluidsbogen bij zorginstellingen. Voor het projectplan, klik hier. Voor het evaluatierapport, klik hier. Voor nieuwsbrieven en actuele info, klik hier.
Voor een flyer van DAZ over spelenderwijs bewegen, klik hier.

De inrichting van binnen- en buitenruimtes heeft veel invloed op de mate waarin mensen bewegen. Steeds vaker worden beweegtuinen aangelegd bij zorglocaties. Helaas worden velen hiervan snel na de opening niet meer gebruikt. Meestal komt dit door ondeskundigheid bij de inrichting en onvoldoende oog voor de bijbehorende cultuur- en rolveranderingen. DAZ begeleidt de aanleg van belevingstuinen en traint medewerkers, vrijwilligers en familie in het gebruik hiervan. DAZ is één van de initiatiefnemers van het Belevingscollectief, waarin enkele topdeskundigen samen werken bij het realiseren van beweegvriendelijke binnen- en buitenruimtes.

Veel mensen met dementie wonen op gesloten afdelingen. In de ogen van DAZ is dat vaak niet nodig en te voorkomen. DAZ begeleidt zorgorganisaties  bij het weer open maken van gesloten afdelingen, inclusief de 'voordeur' van betreffende zorglocatie. Hierbij komt ondermeer het lerend vermogen van mensen met dementie om de hoek kijken, waardoor het mogelijk is om mensen met dementie vaste wandelroutes aan te leren of om te gaan met moderne hulpmiddelen.
Een grote activiteit van DAZ is het opzetten van DemenTalent-projecten in het hele land. Bij een DemenTalent-project worden mensen met dementie weer vrijwilliger in de samenleving, op basis van hun nog wel aanwezige talenten. Dankzij DemenTalent worden mensen met dementie weer actief. Diverse vrijwilligers zijn zelfs specifiek bezig met 'bewegend vrijwilligerswerk', zoals het trainen van de F'jes van een voetbalvereniging of het onderhoud van groen.  

DAZ-directeur Ruud Dirkse heeft samen met Olga Commandeur een boek geschreven over de invloed van bewegen en  actief zijn op het ouderdomsproces. Het boek bevat ook worden ook handvatten voor concrete oefeningen en activiteiten. Ook bevat het boek een hoofdstuk over motivatie en gedragsverandering. Zeven BN'ers delen hun persoonlijke verhaal. Prof. Dr. Erik Scherder heeft het voorwoord geschreven. Zie www.watbeweegtjou.nu.
Voor het downloaden van een thema-nieuwsbrief van DAZ ter ere van het verschijnen van dit boek, klik hier.

Voor het downloaden van een flyer van DAZ over Meer bewegen in de Ouderenzorg, klik hier.
Voor het downloaden van een flyer van DAZ over Bewegen met Olga Commandeur, klik hier.
Voor het downloaden van een flyer over de gezamenlijke ondersteuning van DAZ en Kenniscentrum Sport, klik hier
Voor het downloaden van een flyer van DAZ over spelenderwijs bewegen, klik hier
Voor het downloaden van een flyer van DAZ over langer buiten lopen met dementie , klik hier. Voor het downloaden van het artikel 'Verdwaald', in NRC Handelsblad van 26 oktober 2015, klik hier